Fotografija i Mimezis
Zaborav utvarne i avetinjske naravi fotografije, njenog odnosa prema smrti koja sebe nadživljava, odgovara onome na šta Walter Benjamin upućuje kao na propadanje fotografije. Ovo propadanje je isprva predstavljeno kao propadanje koje se može razumeti u vremenskom smislu, koje se može razotkriti u istoriji fotografskog događaja. Rane fotografije su opisane kao fotografije koje imaju auru, jedan atmosferski medijum koji im daje fantazmatski, trenutan, halucinatorni kvalitet – kvalitet koji, kako nam Walter Benjamin kaže, ni u kom slučaju nije puki proizvod primitivne kamere.
Za novije fotografije se, međutim, kaže da su označene sve prisutnijom mimetičkom ideologijom realizma, ideologijom osnaženom napretkom u tehnološkom usavršavanju kamere. Iznenađujuće je da se propadanje fotografije ne poklapa, kako bismo očekivali, sa slabljenjem tehnološke efikasnosti kamere ili njenom sposobnošću da registruje ono što je fotografirano.
Prodaja knjiga, antikviteta, starina, slika, unikatne vintage odjeće
Obrnuto, ovo propadanje odgovara tehničkom usavršavanju moći kamere. Štaviše, u to rano doba, piše Walter Benjamin, objekt i tehnika se podudaraju tako tačno kao što su se u kasnijem razdoblju propadanja razišli. Naime, uskoro je naprednija tehnika raspolagala instrumentima koji su potpuno prevladali tamu i pojavu iscrtali kao u ogledalu. Prevladavanje tame povećavanjem osvetljenja fotografije uspostavlja vezu vernosti između fotografije i fotografisanog. Usavršavanje fotografskog aparata, optičkog sistema oblikovanog sočivima koji prenosi fotografisane slike u sliku za beleženu na ploči ili filmu i, naposletku, usavršavanje hemijskog procesa kojim se otkriva objekt optičkog sistema, po svemu sudeći omogućavaju koincidenciju između trenutka čina snimanja i trenutka referenta. Ipak, upravo vera u ovu koincidenciju, u fotografsku mogućnost verne reprodukcije, za Waltera Benjamina označava propadanje fotografije. Kao što to objašnjava Bodler jednom odeljku koji Walter Benjamin navodi, u tim otužnim danima javlja se nova industrija koja znatno pridonosi učvršćivanju politike gluposti u njenoj veri…, da umetnost nije i ne može biti ništa drugo do tačni prikaz prirode…
Osvetnički bog je uslišio glas tog mnoštva. Dager (Daguerre) je postao njegov Mesija. I za Waltera Benjamina i za Bodlera, istorijska i mimetološka shema pretpostavljena i podstaknuta vremenom propadanja fotografije – (I) propadanjem inaugurisanim događajem fotografije na način na koji opažamo odnos između umetničkog dela i onoga što ono predstavlja; (II) propadanjem koje se događa u fotografiji, u istoriji fotografije; (III) propadanjem koje jeste fotografija – pervertira, jer zaboravlja, disjunktivnu moć koju Walter Benjamin locira u strukturu fotografskog događaja. Upravo iz tog razloga fotografska svetlost koja u potpunosti prevladava tamu- ne uspeva da osvetli fotografije, a ona to ne uspeva zato što zaboravlja šta fotografija jeste, zato što prikriva nemoć fotografije da reprezentuje. Walter Benjaminovo preokretanje i samo na tragu preokreta kojeg je načinio Bodler – vrednosti saglasnosti i nesaglasnosti, nevernosti i vernosti, upućuje na to da propadanje o kojem on piše nije propadanje koje se javlja u vremenu i sa njim. Ne postoje periodi propadanja, piše Walter Benjanim na jednom drugom mestu. Ukoliko ne postoje periodi propadanja, onda je to stoga što ne postoji nijedan period bez propadanja. Iz tog razloga, propadanje fotografije treba razumeti kao strukturalnu, nužnu dimenziju svake fotografije, a ne kao puki momenat jednog vremenskog procesa. Propadanje fotografije imenuje propadanje samog fotosa, njegovo udaljavanje od sheme mimetičke reprodukcije.
Ono sugeriše da je najvernija fotografija, fotografija najvernija događaju fotografije, upravo najnevernija fotografija, fotografija koja je najmanje mimetička – fotografija koja ostaje verna svojoj vlastitoj nevernosti. Propadanje izmešta mogućnost refleksije, ono jeste njeno unutrašnje izmeštanje. One omogućavajući i zaprečavajući prolaz od fotografije do fotografisanog, propadanje fotografije istovremeno imenuje i nevoljno smanjenje distance, uništenje aure, i zaborav pojave utvara. Učenje o mimesisu koje organizuje Walter Benjaminov esej o fotografiji – jedno učenje koje najavljuje opštu teoriju mimesisa koju će Walter Benjamin ponuditi u svoja dva eseja iz 1933. godine. Učenje o sličnom i O mimetičkoj moći, pretpostavlja saglasnost izmedu subjekta i tehnike koja odgovara ili, koja je saglasna, jednoj suštinskoj nesaglasnosti. Fotografija, medijum sličnosti, govori samo o nesličnom. Ona kaže: fotografija je nemoguće pamćenje. Samo zato što je ovaj zaborav upisan u svaku fotografiju, postoji istorija – istorija fotografije kao i istorija utemeljena fotografijom.
Izvor: Kadava Eduardo: Reči svetlosti.
Dunjalučar 